Trompet

Trompet (İng. Trumpet, Fr. Trompette, It. Tromba, İsp. Trompeta)
Bakır üflemeli bir çalgı olup bir ağızlık ve kendi üzerine kıvrılmış silindir şeklindeki borudan oluşur. Orta kısmında 3 veya 4 piston (valve) bulunmaktadır. Ses çıkan kısmı (kalak) bir huni şeklinde gelişir.
M.Ö. 400’lerde Mısır, Çin ve Yunanistan’da kullanılan trompet, o zamanlar tek boru kıvrılmış şekliyle pek çok boyutlarda yapılmış ve sinyal vermede, değişik armoni vermede 2, 3, 4 ve 5 trompet birlikte kullanılmıştır. 15. yüzyılda geliştirilen trompetler önce tek pistonlu ve daha sonra üç pistonlu ve kromatik melodik olarak geliştirilmiştir. Orkestrada kullanılmasının 17. yüzyılda gerçekleştiği görülmektedir.
Haydn ve ondan örnek alan Hummel trompet için ilk büyük kapasiteli konçertoları yazmışlar, trompetin çok melodik bir enstrüman olduğunu ve orkestradaki önemini anlatabilmişlerdir. İngiliz besteci Purcell, İtalyan Vivaldi, Torelli, Alman Bach ve Haendel de trompeti çok iyi tanıdıklarından eserlerinde özellikle Re tonunda kullanmışlardır. 1800’lerden sonra daha uzun Si bemol, Do trompetler de yapılmış ve orkestralarda daha çok kullanılmaya başlanmıştır.
Si bemol, Do, Re, Mi bemol, Fa, Sol, La ve piccolo (La, Si bemol ve Do) olarak kullanılan trompet şu anda klasik, pop, oda müziği, caz ve pek çok türde değişik sürdinlerle renk değiştirilerek kullanılan çok melodik ve solo bir enstrüman olarak kullanılmakta ve sevilmektedir.
Teknik olarak doğuşkan sisteminde kullanılmaktadır. Yedi pozisyonu ile dudak değiştirilerek kromatik olarak çalınabilmekte ve her tür müzikte aranmaktadır. Pistonlarına bağlı olarak 1. ve 3. slide kaydırılarak kullanılan perdeleri ile profesyonel orkestralarda devamlı kullanılmaktadır.
İlhan Usmanbaş’ın Haendel stilinde trompet ve piyano sonatı, Kemal Sünder’in trompet ve piyano için parçası, Nuri Sami Koral’ın trompet ve orkestra için fantezisi, Nejat Başeğmezler’in trompet ve orkestra için eserleri bulunmaktadır. Saygun, Erkin, Rey, Akses, Sun, Alnar ve yeni bestecilerimiz trompeti bestelerinde en iyi şekilde kullanmaktadırlar. Pop ve caz türlerinde de pek çok müzisyenimiz trompeti sevmişler ve tanıtımlarını konserlerle yapmaktadırlar. En tanınmış trompetistler şunlardır: Maurice Andre, Guy Touvron, Philip Jones, Elgar Howard, Wynton Marsalis, Louis Armstrong, Miles Davis, Dizzy Gillespie, Clark Terry, Maynard Ferguson, Arturo Sandoval, Timotei Dokshitzer...